Doğurganlık yeteneğinin kaybolduğu 48 – 55 yaş arası döneme “Menopoz” adı verilir. Menopoz’un kelime anlamı ise ” Son Adet ” tir. Bir kadına menopozda olduğunun söylenebilmesi için son adetin üzerinden 1 yıl geçmesi gerekir.Menopoz bir hastalık değildir.Kadın hayatının bir parçası,bir dönemidir.Çünkü menopoz kadın vücudunun bir döneminin bitip yeni bir döneminin başladığı özel bir süreçtir.Genç kızlarda üreme döneminin başladığının işareti olan ilk adet (Menarş) ile başlayan dönem ,menopoz adı verilen son adet ile bitmiş ve kadının doğurganlığı sona ermiş sayılır.
Klimakterium nedir?
Menopoz belirtilerinin ortaya çıktığı dönem olan menopoz öncesi,menopoz belirtilerinin yerleştiği menopoz dönemi ve bunu izleyen menopoz sonrası dönemi sürecinin tamamına ” Klimakterium ” adı verilir.
Menopoz hangi yaşta ortaya çıkar?
Menopoz yaş aralığı 45 – 60 arasıdır. Menopoz için Dünya yaş ortalaması 51, Türkiye için yaş ortalaması 46 dır.
Menopozu etkileyen faktörler nelerdir?
* Beslenme durumu, *sosyo-ekonomik durum, *aşırı alkol ve aşırı kahve içilmesi,
*hayat düzeni, *cinsel hayat düzeni, *doğum sayısı menopozu etkileyen faktörler arasındadır.
*Doğum yapmış olan
*Spor yapan
*Düzenli seks hayatı olan
*Erken adet gören kadınlar çoğunlukla menopoza geç girerler.
* Doğum yapmamış olan
*Spor yapmayan
*Seks hayatı düzenli olmayan
*Genel yaşama düzeni bozuk olan
*Genç yaşta eşini kaybeden
*Sigara,alkol,stres faktörleri bulunan kadınlar çoğunlukla menopoza erken girerler.
Erken Menopoz nedir?
Erken menopoz 35 yaşından önce ortaya çıkan menopoza denir.
Erken menopoza giren kadınlarda :
*Yumurta hücrelerinin sayısı doğuştan az olabilir
*Stres yada tıbbi tedaviler nedeniyle yumurta hücreleri hasar görmüş olabilir
*Yumurta hücrelerinde erken bir fonksiyon bozukluğu ortaya çıkmış olabilirMenopozun ilk belirtisi nedir?İlk belirti adet düzensizlikleridir.
Menopozda ne tür değişiklikler olur?
Menopozda, organizmada önemli değişiklikler oluşmaktadır. Bunların başında, hormonal değişiklikler gelir.
Menopozda hipofizden salgılanan hormonlarda artış gözlenir. Düzgün adet görme ve üreme fonksiyonunu oluşturan sistemdeki bozukluklar nedeniyle yumurtalık fonksiyonu azalır. Bunun sonucunda kadın için önemli bir hormon olan östrojenler düşer, gonadotropinlerde artış ortaya çıkar ve kadında önemli sağlık problemleri gözlenir.
menodiagPsikoendokrin Değişiklikler :
* Baş ağrısı

* Sinirlilik

* Uyku bozuklukları

* Depresyon

* Aşırı terleme

* Halsizlik

* Yorgunluk

* Unutkanlık

* Ateş basmaları

* Çarpıntı
Ciltte Oluşan Değişiklikler :
*Deride gevşeme, incelme, transparan bir görünüm
*Damarların belirgin hale gelmesi
* Yaraların geç iyileşmesi
*Morluklar
Ürogenital Sistemdeki Değişikler :
*Östrojen eksikliğine bağlı vajina epiteli incelmesi
*Vajinanın mikroorganizmaların üremesine uygun hale gelmesi
*Cinsel organlarda çekilme ve kuruma
*İdrar yollarında daralma ve fonksiyon bozukluğu
*Sık idrara çıkma
*Ağrılı cinsel ilişki
*Ağrı nedeniyle cinsel isteksizlik
Enerji Harcamasındaki Değişikler :
*Enerji harcamasında azalma
*Buna bağlı kilo artışı ve şişmanlık
Vücut Kompozisyonundaki Değişiklikler :
*Vücut yağ dağılım şeklinin değişmesi
*Damar sertliği eğilimi (Ateroskleroz)
*Kemik erimesi eğilimi (Osteoporoz)
*Kemiklerde kırılma eğilimi
*Ses kalınlaşması
*Vücut tüylerinde seyrelme ve incelme
Menopoz hastalık riskini artırır mı?
Menopoza girmiş kadınlarda kardiyovasküler hastalıklarla osteoporoz Kemik erimesi gibi hastalıkların gelişme riski fazladır.
Kardiyovasküler hastalıkların gelişmesinde sadece östrojen hormonu değil menopoz öncesi kadının beslenme durumu ( hayvansal kaynaklı yağların yüksek oranda tüketilmesi gibi ), şişmanlık, sigara kullanımı da menopoz sonrası etkendir.
Osteoporoz Kemik erimesi kemiklerden kalsiyum kaybının artması sonucunda kemiklerin kolay kırılması hastalığıdır ve menopoza girmiş kadınlarda daha sık görülür.
Vücutta kemik dokusu sürekli olarak oluşur ve resorbe edilir.Çocuk ve adölesanlarda kemik oluşumu kaybından fazladır. Kemik oluşumu 30 yaşa kadar devam etmektedir. Bu yaşta maksimum kemik yoğunluğu oluşur.Bundan sonra kemik kaybı başlar. Genelde kadınların kemik mineral yoğunluğu erkeklerden düşüktür.Kemik kaybı hızı menopozda önemli ölçüde artar.Menopozdan sonraki kemik kaybının esas nedeni östrojen yetersizliğidir.
Yüksek düzeyde kafein, protein ve sodyum idrarda kalsiyum atımını arttırır.Fosfat içeren içeceklerin aşırı tüketilmesi de kemik yoğunluğunu azaltır.Antikoagulan, antiasit ilaçlar, alkol, barbitüratlar ve sigara osteoporoz riskini arttırır.